قالب وبلاگ

 در این نوشتار از به كار بردن كلمۀ «ملّت» به دلیل تداعی معنای تابعیّت یك كشور، خودداری شده و واژۀ «قوم» به جای آن استفاده گردیده‌است.

  پیشگفتار

 از دوران پهلوی تاكنون درباره‌ی قومیت مردم تورك‌زبان آذربایجان بحث‌های زیادی صورت گرفته است. عده‌ای با تكیه بر نظریۀ آذری، مدعی شده‌اند كه مردم آذربایجان آریائی‌نژاد هستند و قومیت‌شان نیز آذری است. اینان زبان توركی را زبانی بیگانه و حاصل حكومت‌های تورك و مغول دانسته و لذا تلاش‌های فراوانی در راستای نابودی زبان توركی و جایگزینی فارسی با آن انجام داده‌اند كه از مهم‌ترین آنها می‌توان به آموزش اجباری زبان فارسی و ممنوعیت تدریس زبان توركی اشاره كرد. ذكر نكردن شماری از مهم‌ترین حكومت‌های تورك در كتب تاریخی و بی‌هویت دانستن تورك‌ها از جمله اقدامات این عده است. این روند بر بخشی از جامعه نیز اثر گذاشته و منجر به تورك‌ستیزی گسترده در ایران گردیده است تا جایی كه شماری از تورك‌های ایرانی از سخن گفتن به زبان توركی و تورك نامیدن خود واهمه دارند. لذا بررسی دقیق و موشكافانۀ این موضوع اهمیت فراوان دارد. به همین منظور در این نوشتار كوشیده شده برخی از ابعاد این مطلب بیان گردد تا نتیجه‌ای مناسب گرفته شود.

یول كسن اوْلمادیم 

دوْواردان آشمادیم 

یالان دانیشمادیم 

قوْنشولار شۆشه‌سین داشا باسمادیم 

بیلمیرم قوْللاریم نه‌دن باغلیدی؟. 

یاراماز اوْلمادیدم 

نامرد اوْلمادیدم 

وێجدانی كۆچه ده یئره قوْیمادیم 

قونشولار قیزینا تله قورمادیم

بیلمیرم گؤزلریم نه‌دن باغلیدی؟. 

ساواشسیز بیر آدام 

باریشی سئودیم 

بۇلودلار گۆولرده، من یئرده آغلادیم 

آغلادیم گۆللری سوْلوق گؤرنده 

قفه‌سین قۇشلاری قملی اؤلنده 

قاپیلار اؤزومه نه دن باغلیدی؟.

هامی لار باغلیدی منده باغلییام

سؤزومه دیلیمه ،ائله باغلییام

گووده كی قوشلارا گوله باغلییام

اوركلردن آخان آها باغلییام

بیلمیرم آداملار هارا باغلیدی؟.

گونشده دئشیلن آتا پاپاغی

آنانین قورویان دیلی - دوداقی

ائلیمنن اوبامنان قویمور اؤزولم

سئل تكین دنیزه قووشام گرك

دنیزده چالیشام دوروشام گرك

آتامین اوغلویام ائلیمه باغلی.

بیر رسسام گؤردوم قلم الینده 

یاشیل یارپاقلاری 

             ساری چكیردی! 

یارپاقلار آیریلسین 

                  قوْل قانادیننان

اوْنلارین اؤزونه  

                اؤلوم چكیردی.  

دۇنیادان آلمادی شاعیر پایینی 

بیر كئیم 

         بیر ایچیم 

                   بیر یئیم اوْنون 

دۇنیادا قازانمیش آغیر پایی ایدی! 

شاعیرین اۆرگی مین بؤلوم بؤلوم 

سئوگیلر بسلییب هر بؤلومینده 

گله نین گئده نین گؤز یاشین سیلیب. 

دوْیغولار اینجه‌دیر 

                  توْخونما اوْنا 

سسله نر ساز كیمی 

                    سنی یاندیرار 

شاعیرین گؤز یاشی الوودی، 

                                  اوْدی 

یاندیقجا اۆرگی اوْد الوولانار. 

زمینی بیچیرسن دریازین ایتی 

بیلدرچین یوْواسین هارا آپارسین؟ 

سئرچه‌نی خرمندن كیشله‌مه ایندی 

خێرداجا بالایا قوْی دن آپارسین! 

شاعیرین دوْیغوسی اینجه دی، 

                                    اینجه 

آنلاسان اوْنلاری اینسان اۇرسان!.

آلاردین دیزلرین اوسته

الیم ، قولوم آغری یاندا

سانجیلانیب آغلییاندا

قوربان اولوم بالام سنه

سئولییردین هر گون منه.

یالتاقلاناندا من سنه

سن اؤپردین ال قولومی

دردلریمین ملهمی دی

باخیشلارین

          اؤپوشلرین.

سنسیز ایندی اونودموشام

 من اؤزومی

            دردلریمی

                   گونلریمی

چیچك كیمی سوسوزباغدا

یارپاقلاریم سیزیلدایر

رنگیم سولوب آیریلیقدان

اورگ سنسیز قان آغلاییر.

الیم

    قولوم

          بئلیم

                گؤزوم...

هر یانیمین آغریسی وار

اونودموشام آغریلاری

بیر اؤپوشه حسرتیم وار.

آجی بیر درد اورگیمده

چكیر منی تورپاقلارا

تورپاقلارا قویلانسامدا

بیل كی بودرد جانیمدا وار.